พาเที่ยวสวนส้มโอขาวใหญ่อัมพวา ฉ่ำและสดจากในสวน #สายเที่ยว ep.1

บทความนี้จะพาทุกท่านไปลุยสวน #ส้มโอขาวใหญ่อัมพวา ส้มโอที่เลื่องชื่อที่สุดของเมืองสมุทรสงครามก็ว่าได้ เหตุปัจจัยที่ทำให้ส้มโอที่นี่หวาน กลีบใหญ่ ฉ่ำ นั่นเป็นเพราะสภาพภูมิอากาศ และสภาพภูมิประเทศที่เอื้ออำนวย แต่ !!! ก็ไม่ได้หมายความว่า ส้มโอขาวใหญ่อันเป็นผลไม้พันธุ์พื้นเมืองท้องถิ่นนี้ จะให้ผลผลิตดีมาแต่แรกเริ่มนะครับ แต่พันธุ์ส้มโอขาวใหญ่ถูกพัฒนาจากกลุ่มชาวบ้านตั้งแต่ปี 2520 โดยการลองผิดลองถูกจากปูมความรู้ของคุณลุงสมทรง แสงตะวัน เรียกได้ว่าคุณลุงเป็นผู้นำคนแรก ๆ ในการพัฒนาส้มโอขาวใหญ่จนลูกใหญ่สมชื่อ อวบสวย เนื้อแน่น ๆ เหมือนทุกวันนี้ เดี๋ยวผมจะเล่าเทคนิคของคุณลุงสมทรงให้ฟังนะครับ

อัมพวาจัดเป็นเมืองปากอ่าวที่มีดินคุณภาพพิเศษ ทำให้ผลไม้หลากหลายชนิดให้ผลผลิตได้ดี เช่น มะพร้าวน้ำหอมอัมพวา, ลิ้นจี่ แต่ว่าลิ้นจี่นี่ต้องตัดแต่งกิ่งดูแลอย่างดีนะครับ เพราะลิ้นจี่จะติดความเย็น ถ้าอากาศเช่นปัจจุบันนี้ ลิ้นจี่อาจจะให้ผลผลิตน้อย หรือลูกเล็ก ไม่หอมไม่หวานก็เป็นได้, ชมพู่, มะม่วง, กล้วย เป็นต้น  สมัยก่อนเคยมีคนพยายามนำส้มเขียวหวานมาปลูกครับ แต่ก็ไม่สำเร็จ เพราะสภาพอากาศไม่อำนวย  ก็จะมาสำเร็จลงได้ตรงส้มโอ ถามว่า ทำไมส้มโอที่นี่ถึงหอมหวานเนื้อแน่น ลูกขาวอวบสมชื่อ นั่นก็เริ่มตั้งแต่การปลูก การเข้าใจพันธุกรรมของส้มโอ ที่ลุงสมทรงกล่าวว่า "ไม่ต้องขุดหลุมลึกเหมือนกับที่คนสมัยก่อนปลูก เพราะส้มโอนั้นรากจะขนานกับพื้น" ก็ลักษณะจะปลูกคล้ายต้นทุเรียนนะครับ คือขุดหลุมวางแล้วถมดินพูน ๆ ที่โคนต้น เพื่อให้รากเจริญเติบโตได้ดี 

ส้มโอที่อัมพวาส่วนใหญ่จะใช้ปู๋ยชีวภาพ และปุ๋ยอินทรีย์ แต่ก็มีเคล็ดลับคือ จะเอาขี้แดดนาเกลือซึ่งหาได้ง่ายมาก เพราะสมุทรสาคร ทำนาเกลือกันเย๊อะ นำมาโรยที่รอบชายพุ่มส้มโอ คือส้มโอหลังจากให้ลูก จะต้องรอเก็บเกี่ยวถึง 8 เดือนนะครับ ถึงจะได้รอบใหม่ เพราะฉะนั้น พอเข้าเดือนที่ 6 ชาวสวนจะเอาขี้แดดนาเกลือโรย ต้นละ 1.5-2 กิโลกรัม เป็นเคล็ดลับเพิ่มความหวานให้กับส้มโอ เป็นไงหล่ะครับ ภูมิปัญญาชาวบ้านโดยแท้ 

วันนี้เรามีโอกาสได้เข้าไปที่สวนลุงเล็กครับ เพราะว่ารู้จักกันเป็นการส่วนตัว ลุงเล็กสามารถเพาะพันธุ์ส้มโอได้ดีทีเดียว โดยลุงเล็กบอกว่า ส้มโอนั้นชอบน้ำ ต้องทำร่องน้ำให้ และประจวบเหมาะกับที่อัมพวามีน้ำขึ้นน้ำลงตามธรรมชาติของเมืองปากอ่าว ทำให้ส้มโอได้รับน้ำในปริมาณที่เหมาะสมพอเพียง พอเก็บเกี่ยวหมดรอบแล้ว ลุงแกจะใช้วิธีแกล้งส้มโอ โดยการงดให้น้ำประมาณ 1 เดือน พอต้นเริ่มเฉาใบเริ่มแห้ง จึงตัดแต่งกิ่งและปล่อยน้ำให้ส้มโอ เพื่อเป็นการกระตุ้นการเกิดออก และออกผล ทำให้สามารถตัดขายได้เรื่อย ๆ แต่นะครับ คุณภาพความหอมความหวาน ก็จะเทียบเท่ากับผลส้มโอที่ออกตามฤดูกาลไม่ได้อีกเช่นกัน

ชาวสวนอัมพวาใช้ผลส้มโอคุ้มค่าทุกอย่างครับ ไม่ว่าจะเป็นการนำมาแปรรูปขาย หรือการนำไปทำเป็นน้ำหมักชีวภาพ ลูกที่คัดสวยก็จะส่งขายในราคาดี ลูกเกรดรองลงมาก็จะถูกคัดแยกขายในราคาที่ต่ำกว่า และลูกที่เหลือจากการขาย ก็จะถูกนำไปแปรรูปนั่นเอง วันนี้เลยพาทุกคนไปชมสวนส้มโออัมพวากัน ติดตามชมได้ในคลิปนะครับ